Bourgondiër schrijft boek over eten tijdens chemo: 'Die frietjes smaakten naar ijzer'

Het was juli 2018. Stel je voor: een warme zomeravond, een prachtige buitenlocatie in het Limburgse Valkenburg, onder de bomen. Overal stonden foodtrucks, barretjes en gezellige mensen. Op het podium: lokale artiesten, de band The Recipe en later ook dj Sander van Doorn, die de avond zou afsluiten. De avond heette Het Feest Van Je Leven en Maud van Loo was het stralende middelpunt.

Een droom die uitkwam

Ergens halverwege klom ze op het podium. Ze wilde zoveel zeggen, maar door de emotie kon ze niet veel meer uitbrengen dan dat dit, deze avond, een droom was die uitkwam. Alle 500 aanwezigen kende ze persoonlijk en hadden een rol gespeeld in haar leven. Op de basisschool, bij haar studie, op haar werk, in het dorp, op de sportclub. En in het ziekenhuis. Want daar had ze de jaren daarvoor al heel wat tijd doorgebracht.

"In 2013 voelde ik voor het eerst een knobbeltje in mijn borst", vertelt ze aan de keukentafel in haar huis in Valkenburg. "Ik maakte me er niet direct druk over, ik was een gezonde meid van 21. Een paar weken later liet ik het een keer aan mijn moeder voelen, die in de zorg werkt. Zij zei ook: dat is vast een kliertje. De huisarts zei hetzelfde."

"Maar hij zei ook: 'Het gaat mij niet gebeuren dat er iemand tussendoor glipt, dus laat toch maar even een foto maken'. Ik kon de volgende dag al terecht. Mijn moeder ging mee, we zouden daarna gezellig samen boodschappen gaan doen."

Heel slecht nieuws

Daar zat ze, in het kleedkamertje, haar bovenlijf nog ontbloot omdat ze steeds werd teruggeroepen voor toch nóg een foto. Er lag één tijdschrift over tuinieren en voor de rest alleen maar folders over kanker. "Ik dacht nog: dat is suf, want er komen hier ook allemaal mensen met wie er niks aan de hand is, zoals ik. En op dat moment kwam de verpleegkundige binnen, ze was lijkbleek. Ze zei: 'Je mag je aankleden. Ik heb heel slecht nieuws voor je: er is borstkanker te zien en je krijgt een doorverwijzing.'"

Error

"Zat ik daar in m'n nakie. Mijn moeder zat in de wachtkamer ernaast nietsvermoedend haar boodschappenlijstje bij te werken en ik moest haar gaan vertellen dat ik kanker had. Alles werd zwart voor mijn ogen. De ruimte was zwart, mijn hart was zwart. Zwart. Error."

Een dag later kon ze terecht in het ziekenhuis in Maastricht. De oncoloog verzekerde Maud dat de tumor in haar borst dan wel agressief was, maar ook goed te behandelen. Zij en haar familie schoten in de actiemodus: we gaan dit fixen. Haar rechterborst werd geamputeerd, ze ging flink aan de chemo. Het was heel wat voor een jonge meid van 21 die net aan haar eigen leven was begonnen.

Maar: het werkte wel. Twee jaar na die vreselijke mammografie was ze er weer helemaal bovenop.

"Op een ochtend in 2015 stond ik voor de spiegel en keek ik mezelf aan. Ik dacht: ik ben er weer. Ik ben niet meer ziek en helemaal oké met wie ik nu ben. Dat was zo’n mooi moment. Ik voelde me gek genoeg onsterfelijk. Het leven had me een flinke les geleerd, en nu kon ik verder."

En dat ging ze ook. "Ik had een heerlijk leven. Dat was ook zo voordat ik ziek werd, maar nu maakte ik alles nog veel bewuster mee. Ik heb geweldige vriendinnen, een heel fijn gezin. Ik had mijn eigen appartement en een leuke baan waar ik ook nog carrière in maakte. Ik was voorzichtig aan het daten met mijn nieuwe liefde Kevin. Ik voelde me lichamelijk heel goed, en had me zelfs voor een 10 kilometer-loopje ingeschreven."

De jaarlijkse controle op kanker voelde daarom destijds – het was inmiddels 2017 – als 'een formaliteitje'. Het was de twee keer ervoor ook goed verlopen, Maud had geen reden te vermoeden dat dat nu anders zou zijn. Totdat haar oncoloog de volgende dag belde. "Ik zat in de auto op weg naar werk. Ze zei dat er wat te zien was op de scan en vroeg of ik om 12 uur naar het ziekenhuis kon komen, samen met mijn ouders."

Ze maakte rechtsomkeert en belde met haar familie en vrienden, ze speculeerden wat er aan de hand kon zijn. "Ik dacht dat het nu misschien ook in mijn andere borst zou zitten. Mijn ouders en zusje lieten meteen alles vallen om met me mee te gaan."

Nooit meer beter

Daar zaten ze dan. De oncoloog wond er geen doekjes om. "Ze zei: 'Ik heb heel, heel slecht nieuws. De borstkanker is uitgezaaid.' Mijn moeder schreeuwde het uit, ze liep direct de spreekkamer uit, mijn zusje achter haar aan. Mijn vader zat naast me, maar kon geen woord uitbrengen. Ik wilde alleen maar weten wat nu verder het behandelplan zou worden."

"En toen kwam de tweede klap. 'We gaan je proberen zo lang mogelijk hier te houden met goede kwaliteit van leven', zei mijn arts, 'maar je bent ongeneeslijk ziek. Ik kan je niet beter maken.' Ik was er de hele tijd van uitgegaan dat ik mijn portie wel gehad had, dat ik nu niet meer ziek zou worden. Nu bleek dat ik misschien wel niet meer lang te leven had." Op de foto's waren uitzaaiingen in de bovenkant van haar longen te zien. Later bleek dat de kanker ook naar haar lever en borstbeen was uitgezaaid.

Ze gingen naar huis, zeiden niets, konden alleen maar huilen. Bij Maud thuis hadden al haar vriendinnen zich verzameld, en ook Kevin kwam. "Dat was wel een vuurdoop voor hem, want hij had tot die tijd nog niemand ontmoet." De volgende dag bespraken ze wat dit betekende voor hun prille relatie. "Het bijzondere is dat Kevin zelf als kind leukemie heeft gehad. Hij wist dus waar hij aan begon toen we besloten er, ondanks alles, voor te gaan."

Het Feest Van Je Leven, nog geen jaar na dat verschrikkelijke nieuws, was dus geen feest om te vieren dat Maud weer beter was. Het was een feest om te vieren dat ze er nog was, ook al wist niemand hoelang nog. De avond was door crowdfunding tot stand gekomen: haar vriendinnen waren een website begonnen om Mauds wensen in vervulling te kunnen brengen. Een dik feest geven stond boven aan dat lijstje. "Ik ben zo dankbaar dat ik die avond nog heb mogen beleven in relatief goede gezondheid, dat ik de energie er nog voor had. Of ik nog gedanst heb? Alsof mijn leven ervan afhing", grinnikt Maud. 

En ze kon genieten van het eten. Ze ziet zichzelf nog staan: in de ene hand een vette hamburger van een van de foodtrucks, in de andere een Limburgse lekkernij. "Een sjoes! Dat is pils met een scheut oud bruin erin, lekker zoet."

Vieze friet

Vanzelfsprekend was dat niet. Wie chemotherapie ondergaat, gaat meestal ook anders proeven, merkte Maud al tijdens haar eerste behandeling. "Ik kreeg de kuur door een infuus en ik had het idee dat het zo, via mijn aderen, mijn mond in liep. Alsof ik op een ijzerstaaf aan het kauwen was. Die avond wilde ik een lekker frietje eten. Het rook heerlijk, ik snakte ernaar, maar toen ik er eentje in m'n mond stopte, was het ronduit vies."

Nu ze al jaren aan de chemotherapie zit – met iedere drie weken een behandeling – heeft ze met vallen en opstaan een nieuwe manier gevonden om met eten om te gaan. "Ik ben een echte Limburgse, van huis uit Bourgondisch. Maar sinds ik kanker heb, kan mijn smaak van dag tot dag, van uur tot uur zelfs, veranderen. Het enige dat constant is, zijn chocomel en melk. Dat vond ik voor ik ziek was allebei niet zo boeiend, maar nu kan ik er zo liters van wegdrinken." De eerste paar dagen na een chemokuur smaakt helemaal niks, daarna trekt het weer een beetje bij.

Wat de boel compliceert, is dat ze móét eten. Niet alleen om aan te sterken, maar ook omdat ze anders hartstikke misselijk wordt. "Als ik niet iedere 2 à 3 uur iets binnenkrijg, ga ik overgeven. Kevin is hierin een grote hulp. Soms zitten we op de bank en lopen we in gedachten samen de hele supermarkt door, totdat we op iets uitkomen waar ik op dat moment ook maar het kleinste beetje trek in heb. Dat gaat hij dan voor me halen. Hij weet nog hoe hij dat zelf als jochie van 9 beleefde."

Of het gezond is, wordt pas in tweede instantie belangrijk. "Mijn oncoloog zegt altijd tegen me: 'Meisje, eet waar je zin in hebt. Dat is het enige advies dat ik je kan geven tijdens de chemo. Als je ergens zin in hebt en je houdt het binnen, eet het. Als je een kilo aankomt: top! Dan heb je reserves voor als je dadelijk weer heel ziek wordt en je moet inleveren.'" Als ze weer een beetje is bijgekomen van een kuur, moet ze wel op haar eiwitten letten. "Die zorgen dat je spieren sterk blijven. Mijn spieren gaan achteruit omdat ik een groot deel van de dag liggend doorbreng."

Chemokookboek

Het idee voor een boekje met recepten kwam toen ze op een avond met haar oud-collega Yvonne zat te DM'en. "Zij had in coronatijd een kookboekje geschreven en ik zei voor de grap dat we ook wel een chemokookboek konden maken. De volgende dag belde ze dat ze het een topidee vond. Waarom zouden we het niet gewoon doen?"

En dus stampte Maud in vier maanden tijd een boek uit de grond. Vaak zat ze 's nachts te tikken, want ook slapen is een dingetje als je aan de chemo zit. Het werd uiteindelijk veel meer dan een kookboek. "Er staan een stuk of twintig recepten in van gerechtjes die voor mij vaak goed werken. Maar dat is voor iedereen persoonlijk natuurlijk. Ik heb wel aan lotgenoten gevraagd hoe het bij hen zit met eten en ook met een oncologisch diëtist gesproken, dus er staan ook algemene tips in."

Bijvoorbeeld dat het helpt om verschillende texturen in een gerecht te verwerken. Als je het niet van de smaak moet hebben, kan iets knapperigs en/of romigs erbij een gerecht toch interessant maken. "En als je snel misselijk wordt van geuren, is het handig om je maaltijden koud te eten, dan geuren ze minder sterk."

Daarnaast omvat het boek, dat Haar Verhaal heet, nog veel meer. Zoals de bucketlist van Maud (waarop 'een boek schrijven' nu ook is afgevinkt), maar ook ruimte om zelf je eigen bucketlist te maken. Er staan gesprekken in met Kevin en haar zusje Ankie, over hoe zij haar ziekte beleven, een lijstje met wat er allemaal mee moet naar het ziekenhuis, en tips om toch leuke dingen te ondernemen als je weinig energie hebt.

Een écht cadeautje

Op het moment gaat het niet zo goed met Maud. "Ik zit lekker in m'n vel en ben vrolijk. Maar als ik mijn conditie vergelijk met die avond van het feest, ben ik nu een oude, versleten oma met enorm veel kwaaltjes. Ik moet middagdutjes doen, kan niet lang staan, ik heb een scootmobiel. Ik moet heel veel hoesten en krijg om de haverklap een longontsteking."

Met haar boek wil ze mensen met kanker inspireren om goed voor zichzelf te zorgen, uit te vinden waar ze nog wél van kunnen genieten. "Of nog mooier, mensen bereiken die iemand met kanker kennen en dan denken: o, laat ik eens een keer voor hem of haar koken. Want als dat voor mij gedaan wordt, en het blijkt ook nog lekker te zijn... ik kan je zeggen: dat is écht een cadeautje."

Haar Verhaal - over leven en eten met borstkanker is te bestellen op www.haarverhaal.nl.

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar hij of zij bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.