Minder vlees of vliegen? Burgers denken mee over het klimaat

Uit het hele land komen hiervoor 175 mensen bij elkaar, een dwarsdoorsnede van de bevolking: man, vrouw, jong, oud, hoog- en laag opgeleid, zeer bezorgd over het klimaat of eigenlijk helemaal niet, en alles daar tussenin.

Meedoen na loting

Je mag alleen meedoen met het burgerberaad als je bent ingeloot. Eerst zijn er onder alle Nederlanders 70.000 mensen geloot, daarvan meldden zich 4070 mensen aan, en daaruit zijn weer 175 deelnemers ingeloot. Hierbij is volgens de organisatie gezorgd voor een zo goed mogelijke afspiegeling van de samenleving. 

In zes bijeenkomsten gaan ze met elkaar in gesprek over hoe de politiek klimaatverandering het beste kan tegengaan. Doel: helpen bij het maken van moeilijke keuzes. RTL Nieuws sprak met drie van hen. "Het liefst wordt natuurlijk alles overgenomen, zodat we er niet voor niks hebben gezeten."

Geen idee

De 18-jarige Anniek uit Arnhem heeft net haar VWO afgemaakt en heeft nu een tussenjaar. "De uitnodiging viel bij mij op de mat. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het feit dat het over klimaat ging sprak mij aan."

Anniek weet nog niet zo goed wat er gaat gebeuren. "Op de eerste bijeenkomst wil ik horen wat zij van ons verwachten zodat wij mogelijk een bijdrage kunnen leveren. Ik hoop dat wij als burgers kwesties kunnen laten zien, waar de regering nog niet over heeft nagedacht."

De 18-jarige is niet actief bezig met het klimaat. "Ik denk er wel veel aan, als er beelden voorbijkomen. Ik maak me ook zorgen. Als het zo doorgaat hebben we over een tijd geen wereld meer om in te leven."

Geen zorgen

Er zijn ook deelnemers zijn die helemaal geen klimaatzorgen hebben. Een aantal vindt bovendien dat de overheid juist minder klimaatmaatregelen zou moeten nemen.

Ook Anniek ziet dat er verschillend wordt gedacht: "Ik heb het er wel met vrienden over, en dan zie je dat de een het klimaat belangrijker vindt dan de ander." Zelf weet ze niet wat ze nog meer kan doen. "Ik eet vegetarisch, ik fiets en reis veel met het ov. Met de kleine dingen ben ik wel bezig."

Maar het is volgens Aniek 'nog een groot vraagstuk' hoe de wereld het uiteindelijk moet oplossen. "Ik denk dat alle stappen tellen, groot en klein. Maar er zijn ook mensen die zich afvragen of het wel zin heeft wat wij in Nederland doen, als de rest van de wereld niks doet. Dit gaat ons allemaal aan, niet alleen Nederland."

Complexe problematiek

Een deelnemer die het klimaat niet als het grootste probleem ziet, is de 25-jarige Nadir. Hij heeft net zijn masterstudie afgerond: het zoeken naar oplossingen voor complexe problematiek.

"Toen de uitnodiging kwam dacht ik dus ook meteen: met de kennis die ik tijdens mijn studie heb vergaard kan ik bijdragen. Ik heb alleen verder niet zo veel met het klimaat."

"Ik weet dat het een probleem is, maar wat mij betreft zijn er andere onderwerpen waarbij in mijn ogen iets meer nood is om daar wat mee te doen, de zorg bijvoorbeeld."

Een grap

De 56-jarige Elise werkt als ambtenaar bij een gemeente, op de afdeling uitkeringsadministratie. "In eerste instantie dacht ik bij de uitnodiging: 'Dit is een grap'. Maar toen ik door had dat het echt was heb ik me aangemeld."

Ze is niet bewust met het klimaat bezig, zegt Elise. Maar: "Ik heb met mijn 56 jaar de veranderingen in het klimaat wel gezien. En ik vind dat er steeds meer een weggooi-maatschappij is ontstaan, bijvoorbeeld als het om kleding gaat."

Klimaatdoelen buiten bereik

Er zijn al veel klimaatmaatregelen in Nederland, maar nog niet genoeg. Volgens de laatste cijfers zijn de klimaatdoelen buiten bereik. De politiek kon daarom volgens het vorige kabinet wel wat hulp van burgers gebruiken. Het huidige kabinet zegt eveneens de klimaatdoelen te willen halen. 

Er wordt de deelnemers niet gevraagd om voorstellen te doen voor de industrie- en energiesector, terwijl die wel het meeste uitstoten. Er is in die sectoren al veel in gang gezet. Het is ze volgens het ministerie ook niet verboden, als ze dat toch zouden willen doen.

De deelnemers krijgen informatie van experts, en kunnen ook zelf deskundigen aandragen. "Ik heb begrepen dat we veel informatie krijgen. We gaan het veld in, we gaan dingen zien, de praktijk bekijken. Verder laat ik het op me afkomen", zegt Elise.

Niet voor niks

Zij hoopt dat de politiek het burgerberaad serieus neemt. "Het liefst wordt natuurlijk alles overgenomen, zodat we er niet voor niks hebben gezeten." Wel ziet ze dat er al de nodige kritiek is, bijvoorbeeld op sociale media.

"Ik merk nu al dat er veel negativiteit is over het burgerberaad", zegt Elise. Daar is ze het niet mee eens. "Waarom zou een gewone burger geen advies mogen geven? Het is juist goed als mensen die niet politiek actief of hoogopgeleid zijn, wat mogen zeggen."

Een van de grootste uitdagingen van de Europese Commissie is klimaatverandering. In de video hieronder leggen we je uit welke hordes de nieuwe commissie op dit gebied moet nemen.