'Fast fashion niet gratis:' Extinction Rebellion plakt labels op kleding H&M

De activisten hingen ook tweedehands kleding tussen de rekken met kleding van H&M en stopten 'visitekaartjes' in broek- en jaszakken van items in de nieuwe collectie. Daarop stond informatie over de vervuilende mode-industrie.

De 'guerrilla-acties' startten afgelopen zondag in Zoetermeer. Later in de week volgden ook Den Haag, Leiden en Naaldwijk. XR mikt zijn pijlen bovendien op andere modeketens, zoals Zara, Mango en Primark.

Laten nadenken

De klimaatbeweging wil klanten laten nadenken over hun koopgedrag en over de omstandigheden waarin fast fashion, relatief goedkope kleding die niet lang wordt gedragen, wordt geproduceerd. "Geen disruptieve, wel duidelijke acties", zegt XR-woordvoerder Eveline in een reactie. Haar achternaam wil ze niet delen.

H&M zegt in een reactie te 'begrijpen dat er frustratie is dat de klimaattransitie niet snel genoeg gaat.' Volgens het bedrijf hebben alle sectoren hierin een verantwoordelijkheid. De modeketen zegt die te nemen door 'doelen te stellen die in lijn zijn met wat de wetenschap ons vertelt dat nodig is om op het 1,5°C-pad te blijven', zoals de uitstoot verminderen en meer recyclen.

Volgens een winkelmanager van Zara in Leiden merkten zij en haar collega's niet veel van de acties: "We hebben er geen last van gehad." Aan het einde van de dag, bij de schoonmaak, werd alle tweedehands kleding door de werknemers verzameld. "Ik weet eerlijk gezegd niet wat met al die kleren is gedaan."

'Meteen weggegooid'

"Sommige winkels gooiden meteen alles weg wat we hadden opgehangen", zegt Eveline. In een andere zaak hing een medewerker de spullen aan een apart rekje, bij kleding die gerecycled zou worden.

Van klanten hoorde ze naar eigen zeggen vooral positieve reacties: "Sommigen namen een tweedehands kledingstuk daadwerkelijk mee, om zo geld te besparen. Anderen verlieten de winkel zonder iets te kopen."

De acties smaken hoe dan ook naar meer: "Het gaat zeker niet om een eenmalige actie", zegt Eveline. "Nu gingen we aan de slag in een beperkte regio, maar lokale groepen in andere delen van het land zouden zomaar kunnen aanhaken." En er wordt ook gekeken naar andere fast fashionwinkels, zoals Bershka en Pull & Bear.

Het begon met acties op de A12 bij Den Haag tegen de fossiele industrie, daarna volgde de A10 bij Amsterdam. En nu is de kledingbranche aan de beurt. Volgen acties bij andere sectoren? "Er zijn zoveel thema's die raken aan klimaatverandering, dus wie weet, zeg nooit nooit", aldus Eveline.

Meest vervuilende industrie, na olie 

De textielindustrie geldt wereldwijd, na de olie- en gasindustrie, als de meest vervuilende industrie van de wereld. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat blijkt dat de sector verantwoordelijk is voor zo'n 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. 

In een deze maand verschenen onderzoek van het Europees Milieuagentschap (EEA) blijkt bovendien dat er in heel Europa jaarlijks op z'n minst 264.000 ton textiel wordt vernietigd. Dan gaat het vooral om retour gezonden kleding die online werd gekocht en onverkochte kledingstukken.

Om deze reden groeit de druk op de industrie om iets te doen aan de vervuiling ook. Zo werkt de Europese Unie aan regels om een einde te maken aan het vernietigen van onverkochte kleding en schoenen.

Frankrijk roept modebranche halt toe

Vrijdag stemde de Tweede Kamer van Frankrijk bovendien unaniem in met een wetsvoorstel dat de verkoop van 'fast fashion' zoals die van de Chinese webwinkels Shein en Temu moet inperken.

Bedrijven en consumenten die de goedkope waren maken en kopen, moeten daarvoor extra gaan betalen, omdat ze schadelijk zijn voor het milieu. De Franse boetes kunnen oplopen tot 10 euro per verkocht product. Bedrijven mogen bovendien geen reclame meer maken voor fast fashion. Frankrijk zou daarmee het eerste land zijn met wetgeving op dit gebied. 

We weten heus wel dat het beter is voor het milieu om minder kleding te kopen, maar toch blijkt het lastig om te doen.