Zelensky schudt het Oekraïense kabinet flink op: 'Nieuwe impulsen nodig'

Op dinsdag en woensdag stapten zeven ministers en een aantal hoge regeringsfunctionarissen op. De bekendste is wellicht oud-buitenlandminister Dmytro Koeleba. Sinds het begin van de oorlog vloog hij de hele wereld over, op zoek naar militaire en politieke steun voor zijn land. Een verklaring voor zijn terugtreding blijft vooralsnog uit.

"De ontslagronde hing al enkele maanden in de lucht", zegt Colijn vanuit de Oekraïense hoofdstad. "In het voorjaar heeft Zelensky hiermee een begin gemaakt", zo doelt hij op het vervangen van een handjevol ministers eerder.

Promotie

Oud-minister Kamyshin, die verantwoordelijk was voor de oorlogsindustrie, is een andere opvallende naam in het rijtje. Hij was onder meer belast met het opschroeven van de wapenproductie. "Hij staat te boek als een effectieve manager en je hoort veel positieve geluiden over hem", zegt Colijn.

Daarom krijgt hij zeer waarschijnlijk promotie. "Hij lijkt nu defensieadviseur van Zelensky te worden, waarmee hij zich in de hoogste kringen gaat begeven", zegt Colijn. Zelf zei Kamyshin op Telegram: "Ik zal in de defensie-industrie blijven werken, maar dan in een andere rol."

De opgestapte minister Olga Stefanishyna van Europese Zaken wordt zeer waarschijnlijk minister van Justitie. "Voor bijna iedere minister ligt een andere positie in het verschiet", zegt Oost-Europadeskundige Julia Soldatiuk-Westerveld van Instituut Clingendael. Volgens haar is er dus geen sprake van een daadwerkelijk ontslag.

Uitblijven verkiezingen

Maar waarom vinden de wisselingen dan plaats? "Enerzijds heeft de ontslagronde te maken met het uitblijven van verkiezingen", zegt Colijn. Zelensky's termijn als president liep in mei af. Vanwege de staat van beleg - die is ingevoerd na de Russische invasie in Oekraïne - is het zo goed als onmogelijk om presidentsverkiezingen te houden.

"Zelensky wil zo aan het Oekraïense volk en het buitenland laten zien dat er nieuwe mensen aan de macht komen. En dat de macht niet is vastgeroest", zegt Colijn.

Hij vervolgt: "Verder staat Oekraïne aan de vooravond van een zware winter. Zelensky vindt dat hij nieuwe impulsen nodig heeft. Het ministerschap is een zware baan en sommigen zijn echt moe."

Oekraïense kabinet

Het Oekraïense kabinet telt 22 ministersposten. Vijf daarvan - onder meer van Landbouw en Infrastructuur - zijn al maanden vacant. Een aantal ministers trad eerder dit jaar af. Tot op de dag van vandaag is daar geen vervanger voor aangesteld. 

Het land staat immers voor een aantal grote uitdagingen. Soldatiuk-Westerveld: "De defensie-industrie moet opgeschroefd worden, er moeten alternatieve energiebronnen aangeboord worden om de bevolking in de winter warm te houden en internationaal moet militaire steun gegarandeerd blijven." Ook kosten de voorbereidingen voor het EU-lidmaatschap veel tijd en mankracht.

Zelensky wil loyale ministers die zijn uitgestippelde beleid kunnen uitvoeren. Zelf zegt Zelensky erover. "De herfst zal uiterst belangrijk worden. Onze overheidsinstellingen moeten zo georganiseerd worden dat Oekraïne alle resultaten kan bereiken die we nodig hebben. Daarom moeten we een aantal posities in het kabinet versterken."

Kritiek vanuit bevolking

De Oekraïense bevolking heeft kritiek op de gang van zaken en blijft met veel vragen achter, stellen Colijn en Soldatiuk-Westerveld. "Zelensky neemt besluiten, maar legt ze niet uit", zegt Colijn.

Het opstappen van meerdere ministers komt op een kritisch moment in de oorlog. In de regio Donetsk rukken Russische troepen op en wordt hard gevochten rond de strategisch belangrijke stad Pokrovsk. De afgelopen weken claimden de Russen daar meerdere Oekraïense dorpen te hebben veroverd.

Ook begon het Oekraïense leger een maand geleden aan een invasie op Russisch grondgebied in de regio Koersk. Daarnaast heeft Rusland het aantal luchtaanvallen de laatste weken opgeschroefd. De energie-infrastructuur in Oekraïne krijgt het daarbij zwaar te verduren.

De verwachting is dat Zelensky vandaag zijn nieuwe ministers presenteert. "Al is de kans aanwezig dat er meer ontslagen aan zitten te komen", voorspelt Colijn.