Kunnen de Democraten nog af van Joe Biden als presidentskandidaat?

Wie besluit eigenlijk of Biden de uiteindelijke kandidaat is?

"De nominatie vindt plaats op het partijcongres volgende maand. In augustus stemmen bijna 4000 'gedelegeerden' over wie de lijsttrekker moet zijn. Die mensen vertegenwoordigen hun staat, en hoe meer inwoners een staat heeft, hoe meer gedelegeerden er zijn."

"In alle staten zijn voorverkiezingen gehouden waarin Democratische kiezers naar de stembus gingen en lieten weten wie zij willen zien als partijleider. Joe Biden won de voorverkiezingen met overmacht. Volgens de regels van de partij zijn 3894 gedelegeerden 'gecommitteerd' aan Biden omdat hij in die staten won."

Kunnen die gedelegeerden nog van mening veranderen?

"Daar is nu een debat over. In het partijreglement staat dat gecommitteerde gedelegeerden 'volgens hun goede geweten het sentiment zullen vertegenwoordigen' van hun staat. Het Witte Huis legt die zinsnede uit als dat ze voor Biden moeten stemmen, maar anderen zeggen dat het woord 'geweten' aangeeft dat de gedelegeerden de vrijheid hebben om voor een ander te kiezen."

Hoe zou dit eruitzien?

"De simpelste oplossing is dat Biden de eer aan zichzelf houdt en uit de race stapt. Dan zijn de gedelegeerden 'losgelaten', wat wil zeggen dat zij niet verwacht worden te stemmen op Biden. Er komt dan een stemming waarvoor verschillende mensen zich kandideren."

"Om Biden tegen zijn zin te kunnen schrappen als presidentskandidaat zullen tijdens het partijcongres mogelijk regels aangepast moeten worden. Dat is lastig omdat Biden veel macht heeft over het bestuur van de Democraten, en zo'n opstand dus kan tegenwerken."

Is vicepresident Harris dan meteen de opvolger?

"Niet automatisch, en het hangt ervan af wanneer Biden zou vertrekken. Als hij dat doet als het partijcongres is geweest, dan is Harris al verkozen tot running mate, en volgens de regels schuift de nummer twee dan een plekje omhoog als de lijsttrekker uitvalt. Dus als Biden vertrekt in bijvoorbeeld september, wordt het Harris. Maar als Biden er vóór het congres de brui aan geeft, wordt het een 'open stemming' en zullen meer kandidaten hun zegje doen."

Wie maken de meeste kans om Biden te vervangen?

"Harris is duidelijk de koploper. Zij kan waarschijnlijk ook bij de 200 miljoen euro komen die mensen gedoneerd hebben aan de Biden-campagne, omdat die campagne officieel de 'Biden-Harris'-campagne heet. Andere kandidaten die genoemd worden, zijn gouverneur Gavin Newsom van Californië en gouverneur Gretchen Whitmer van Michigan."

"Het wordt dan een bittere strijd. Veel zwarte Democraten zouden in woede ontsteken als de partij de zwarte vicepresident, de troonopvolger, zou overslaan ten faveure van een witte kandidaat. Je zou een bitter intern gevecht krijgen. En het is niet gezegd dat die Democraten het beter zouden doen dan Biden."

Krijgen Democratische kiezers na Bidens vertrek nog een stem in wie de lijst aanvoert?

"Nee. Het is te laat om opnieuw voorverkiezingen te houden. Maar de kiezers zijn dus vertegenwoordigd op het partijcongres door de gedelegeerden van hun staat. En de kiezer kan natuurlijk stemmen op de verkiezingsdag, 5 november."

Is zoiets ooit eerder gebeurd, dat een presidentskandidaat afhaakt?

"In 1968 besloot de Democratische president Lyndon Johnson af te zien van de nominatie van zijn partij nadat hij forse kritiek had gekregen op de oorlog in Vietnam. De voorverkiezingen waren al aan de gang, maar Johnson had nog niet de meerderheid van de gedelegeerden op zijn naam geschreven, dus hij was minder ver in het proces dan Biden."

De verkiezingen zijn in november, dus er is toch tijd zat om Biden nog te vervangen?

"Nou nee. Zoals gezegd is het partijcongres in augustus, maar op veel plekken in de VS kunnen kiezers hun stem vroeg uitbrengen, in sommige staten zes weken voor de verkiezingsdag. Dat betekent ook dat stembiljetten vast gedrukt moeten worden, computers van de juiste namen moeten worden voorzien, etcetera. Dus het tijdsbestek is krap."

Wie heeft nou de belangrijkste stem in deze zaak, wie kan de doorslag geven?

"Dat is toch Joe Biden zelf. Als partijleider die de voorverkiezing gewonnen heeft, is zijn positie ijzersterk. Een andere kandidaat kan er waarschijnlijk alleen komen als hij besluit af te haken."