Zo'n 150 Britse scholen op instorten: 'Duizenden mensen lopen gevaar'

Het Britse ministerie van Onderwijs stuurde afgelopen week een waarschuwing aan 150 scholen die vanwege het gebruik van RAAC-beton gedeeltelijk of volledig op instorten zouden staan. Het materiaal, in Nederland ook wel aangeduid als gasbeton of cellenbeton, werd van de jaren 50 tot de jaren 90 regelmatig gebruikt bij de bouw van overheidsgebouwen. 

Omdat het luchtbubbels bevat en dus niet één solide blok beton vormt, is RAAC goedkoper te produceren. Maar daarmee is het ook veel minder stevig dan echt beton.

"Het wordt beton genoemd, maar eigenlijk mag het geen beton heten", zegt correspondent Anne Saenen. "Dit zogenaamde beton werd vanaf de jaren 50 gebruikt, en in de jaren 90 werd bekend dat het onder bepaalde omstandigheden niet zo stevig was als gedacht. Sindsdien wordt het regelmatig gecontroleerd."

Als er scheurtjes in het beton te zien waren, werd actie ondernomen. "Maar nu blijkt dat het probleem ook binnen in het RAAC-beton kan zitten, zonder dat het zichtbaar is", zegt Saenen.

Schoolsluiting

Ruim honderd scholen moesten meteen gedeeltelijk of volledig sluiten, vlak voor het begin van het nieuwe schooljaar. Daardoor kunnen duizenden kinderen nu niet op school komen. Ze krijgen hun lessen ofwel online, ofwel op een andere locatie.

De Britse minister van Onderwijs Gillian Keegan zegt dat de veiligheid van kinderen vooropstaat, en dat de scholen dicht zijn om ongelukken te voorkomen. "We hebben het besluit met een overmaat aan voorzichtigheid genomen", zei de minister.

Maar Keegan krijgt juist veel kritiek te verduren. Veel Britse ouders zijn geschrokken dat hun kinderen jarenlang les hebben gehad in gebouwen die onveilig blijken te zijn. Daarnaast zijn ze boos dat de scholen juist nú dicht moeten, aan het begin van het nieuwe schooljaar. 

'Verdomd goed gedaan'

Gillian Keegan kan de kritiek absoluut niet begrijpen, bleek afgelopen zondag vlak na een interview met het Britse televisiekanaal ITV. Na het gesprek had de minister haar microfoon nog op en zei ze op sarcastische toon: "Zegt er ooit iemand: weet je wat, je hebt het verdomd goed gedaan? Anderen zitten maar op hun reet en doen niets."

De opname leidde tot een nieuwe stormvloed aan boze reacties. "Niet alleen van Britse ouders, maar ook uit haar eigen partij komt kritiek", ziet Anne Saenen. "Want waarom kwam de minister niet eerder terug van vakantie toen de schaal van het probleem duidelijk werd? En hoe haal je het in je hoofd kritische vragen op jezelf te betrekken, terwijl duizenden mensen gevaar lopen vanwege het instortingsgevaar van overheidsgebouwen?"

Probleem steeds groter

Het schandaal met RAAC-beton lijkt nog lang niet voorbij. Het materiaal is decennialang in allerlei overheidsgebouwen gebruikt. Ziekenhuizen, politiebureaus, kantoorgebouwen en culturele instellingen lopen nu allemaal gevaar. Om hoeveel gebouwen het precies gaat, is nog niet bekend.

De nationale gezondheidsdienst NHS heeft al aan ziekenhuispersoneel gevraagd nog eens goed te kijken naar de evacuatieplannen van de gebouwen waar ze werken. De NHS kampt al jarenlang met lange wachtlijsten en een gebrek aan financiering. Als sommige ziekenhuizen nu ook nog gedeeltelijk of geheel moeten sluiten vanwege het gebruik van RAAC-beton, is dat een drama voor de gezondheidszorg.

Ziekenhuizen en andere overheidsgebouwen worden de komende weken geïnspecteerd. De kans is groot dat bij meer overheidsgebouwen wordt vastgesteld dat ze gedeeltelijk of volledig op instorten staan.

Ook in Nederland?

Nederland lijkt op dit moment geen problemen te hebben met RAAC-beton, al wordt het materiaal ook hier op sommige plekken gebruikt. Wel stuurden de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de PO-Raad (primair onderwijs) en de VO-Raad (voortgezet onderwijs) een gezamenlijke brief aan demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs Mariëlle Paul.

De partijen willen dat er geld wordt vrijgemaakt om alle Nederlandse schoolgebouwen voor 2050 te renoveren en vernieuwen.