Rick verloor in korte tijd 250.000 euro: 'Verbied online gokken'

Ieder moment kon het bod dat de 29-jarige Rick (niet zijn echte naam, die is bekend bij de redactie) en zijn vriendin hadden gedaan op hun mogelijke eerste koophuis geaccepteerd worden. Waar velen blij zouden worden als een bod wordt geaccepteerd, zou het Rick juist in problemen brengen. 

Zijn vriendin dacht dat hij, zoals hij haar bij de hypotheekadviseur had verteld, zeker een ton eigen geld kon inleggen. Maar dat had hij niet. Niet meer. Hij had in het afgelopen anderhalf jaar ruim 250.000 euro vergokt.

Hulp zoeken

Het idee dat hij zijn vriendin keihard voorloog, en dat al langer deed, maakte hem gek. Hij zag geen uitweg meer. Er waren twee opties: of hij zou een einde maken aan zijn leven, of hij zocht hulp. "Kom op. Als je de moed hebt om zo veel geld te verspelen, moet je ook de moed hebben om het te vertellen", zei Rick tegen zichzelf.

Met lood in zijn schoenen reed hij naar zijn moeder. Daar zat hij aan de keukentafel, met een brok in zijn keel. Er volgde een emotioneel gesprek waarin hij eindelijk tegen iemand kon zeggen dat hij kampte met een gokverslaving. Er viel een last van zijn schouders.

Rick is komend weekend precies twee jaar clean. Elke maand stuurt zijn moeder op de 20ste een hartje. Dat zorgt ervoor dat hij blijft doorzetten. Want hoewel hij trots is dat hij al twee jaar niet meer gokt, strijdt hij elke dag tegen z'n verslaving van vroeger.

Rick was begin twintig toen hij weleens gokte op voetbalwedstrijden, maar in het begin leverde hem dat niet veel problemen op. Hij verdiende er zelfs weleens wat mee.

Verveeld 

Toen corona uitbrak, ging het de verkeerde kant op. Rick had een seizoenkaart van zijn favoriete voetbalclub. Naar wedstrijden gaan was zijn uitlaatklep, maar ineens kon dat niet meer vanwege de lockdowns. "Dat vond ik heel lastig. Ik heb moeite met verandering en ben snel afgeleid. Ik raakte verveeld en ging online gokken." Dat ging helemaal mis.

Rick speelde van alles. Van roulette tot Monopoly Live. Hij raakte erdoor getriggerd en zette al snel duizenden euro's in. De drang, de verveling – het lukte Rick, hoewel hij dat wél wilde, niet om te stoppen met spelen. Hij schreef zich uit bij de ene site, maar begon dan snel daarna weer bij een andere. Hij gokte dagelijks. Soms verloor hij tussen de 20.000 en 30.000 euro op een dag.

Online gokmarkt en corona

Het is sinds oktober 2021 mogelijk om legaal online te gokken en daarvoor maakten gokbedrijven veel reclame, zegt Tony van Rooij. Hij werkt bij het Trimbos-instituut als hoofdonderzoeker gamen, gokken en digitale balans. "De marktopening overlapt met de coronapandemie. Allerlei statistieken laten zien dat de gemiddelde schermtijd toen enorm toenam omdat mensen minder naar buiten konden."

 "Voor die tijd werd de totale omzet van online gokken, op de toen dus nog illegale markt, geschat op zo'n 814 miljoen euro. Dat is ondertussen verdubbeld: alleen de legale online markt zet al bijna 1,4 miljard euro om. En dan heb je dus nog de illegale markt, die wellicht is gekrompen, maar nog altijd bestaat."

Online casino's en casinospellen, zoals fruitautomaten, draaien op hele grote bedragen die afkomstig zijn van een klein groepje gebruikers, zegt Van Rooij. "We weten natuurlijk niet of dat allemaal mensen met een verslaving zijn, maar onderzoekers vermoeden wel dat dit een meerderheid van deze groep is. Brits onderzoek naar bankdata laat zien dat de markt heel scheef is verdeeld: de bovenste 1 procent aan gokkers geeft meer dan 20.000 pond uit per jaar, terwijl het gemiddelde daar ligt rond de 1300 pond. Je kunt je dan afvragen of ze dat geld kunnen missen."

Dat de gokmarkt is gegroeid, is een feit. "Maar het is moeilijk om te zeggen in welke mate dat één op één direct leidt tot toegenomen behandelingen tegen gokproblemen. We zien nu wel een lichte stijging, maar het duurt gemiddeld jaren voordat iemand met gokproblemen aan de bel trekt." Daarnaast zijn de mensen in behandeling volgens Van Rooij 'het topje van de ijsberg'. 

"En het aantal behandelingen alleen is geen goede indicator voor de maatschappelijke schade door gokken. Daarvoor moet je ook kijken naar alle soorten schade: schuldenproblematiek, meer echtscheidingen of ruzies in de familie, het aantal mensen dat suïcide overweegt, fraude, criminaliteit enzovoort."

Rick verdiende op jonge leeftijd bovenmodaal. Hij is naar eigen zeggen goed met cijfers en begon vroeg met beleggen en het kopen van cryptomunten. Hij had een flinke spaarrekening, maar vergokte in anderhalf jaar tijd twee ton. "Daarna begon ik aan mijn salaris. In die tijd verdiende ik prima. Na het betalen van vaste lasten maakte ik alles op aan gokken."

Eigen geld

"Als ik me slecht voelde, of als iets tegenzat, was gokken de enige manier waardoor ik rust vond. Ik kan het moeilijk uitleggen, maar door het gokken verzette ik mijn gedachten en had ik geen last van verdriet. Iedereen die verslaafd is, snapt dit denk ik. Het voelt heel veilig, zo anoniem op de telefoon. Twee keer klikken en ik voelde me weer goed. Maar niet veel later voelde ik me een gestoorde. Ik moest doorgaan." 

Rick werkt in de sales. Soms zat hij in de auto, onderweg naar een klant, en speelde hij door. Zijn telefoon stond rechtop in de wagen en tijdens het rijden zette hij de automatische spin aan. "Ik keek niet eens, ik moest gewoon bezig zijn." 

Zelfs op vakantie. Hij deed mee met de activiteiten, maar zei vervolgens dat hij moe was en ging in de hangmat liggen. Niet om te relaxen, zoals hij loog, maar om urenlang te gokken.

Volgens Tony van Rooij van het Trimbos-instituut is het gokken op een rad, spinner of fruitautomaat extra risicovol. "Het is bekend dat bepaalde productkenmerken bijdragen aan verslavingsproblemen, bijvoorbeeld continu of automatisch kunnen inzetten, of een kortere tijdsduur tussen inzetten, winnen of verliezen en opnieuw inzetten. Over het algemeen geldt: hoe langer en hoe sneller je speelt, hoe meer geld je kunt verliezen en hoe riskanter het spel dus is." 

"Online zijn dit soort producten nog eens extra riskant, want je hoeft niet naar een casino toe te gaan, dus je hoeft geen smoes te bedenken voor de buitenwereld en er is ook minder sociale controle."

Dat het spelen Rick zo in zijn greep zou krijgen, bezorgde hem een gevoel van teleurstelling en extreme schaamte. De enige die van zijn verslaving wist, was zijn hond, zegt hij. Vanwege Ricks goede baan en spaargeld vroeg hij niemand om geld en had zijn omgeving het niet in de gaten. Zijn moeder en vriendin vonden weleens dat hij snel gepikeerd raakte of boos reageerde, maar dan verzon hij een excuus. "Pas toen ik het opbiechtte, vielen de puzzelstukjes bij hen in elkaar."

De regels waar online casino's zich aan moeten houden, noemt Rick alleen voor de bühne. "Als je een waarschuwing krijgt dat je al lang aan het spelen bent of veel hebt verloren, krijg je de vraag of je door wilt gaan. Iedereen met een verslaving klikt dan op 'ja' natuurlijk." Rick vindt dat online gokken helemaal verboden moet worden.

Toen Ricks moeder wist over de verslaving, ging zij met hem mee naar zijn vriendin. Daarna volgden meer vrienden en familie aan wie Rick het vertelde. 

Hij ging anderhalf jaar in therapie, waardoor hij leerde hoe hij zijn gedachten kan verzetten als hij de neiging heeft om te gokken. Nog steeds schaamt hij zich enorm. En toen zijn hond vorig jaar overleed, was hij zo verdrietig dat hij wenste dat hij even kon gokken.

Hulp bij gokproblemen

Loket Kansspel helpt spelers en hun familie bij problemen met gokken. Hulpverleners zijn dag en nacht te bereiken via telefoon of chat. Er is ook een forum om gratis en anoniem met lotgenoten in contact te komen. 

De overheid richtte ook Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) op voor mensen die zichzelf willen beschermen met een gokstop. Als je op die lijst komt, kun je minimaal zes maanden niet meer gokken op legale goksites, en in speelhallen of casino’s met een Nederlandse vergunning. Nadeel hiervan is dat gokkers na zes maanden zo weer kunnen beginnen of dat ze al eerder illegale goksites opzoeken.

Rick heeft zich bij Cruks ingeschreven (zie kader hierboven) waardoor hij in principe niet meer kán gokken, maar hij blijft wel kritisch. "Je kunt zelf bepalen hoelang de gokstop duurt. Ik koos voor 30 jaar, maar na een halfjaar kun je op je besluit terugkomen. Dat slaat helemaal nergens op. Binnen een halfjaar kun je echt niet clean zijn."

Het ministerie van Justitie is bekend met de signalen dat Cruks verre van waterdicht is. Een woordvoerder geeft aan dat dit mee wordt genomen in een evaluatie van de Wet kansspelen op afstand. Eind deze maand wordt deze naar de Tweede Kamer gestuurd.

Alsnog huis gekocht

Rick heeft intussen zijn eigen manier gevonden om niet meer te gaan gokken. Ieder halfjaar schrijft hij zich uit bij Cruks, en dan weer opnieuw in. Daardoor kan hij het besluit weer een halfjaar lang niet terugdraaien om zichzelf te beschermen. 

Rick is nu twee jaar van het gokken af en daar is hij trots op. Hij heeft onlangs alsnog met zijn vriendin zijn eerste huis kunnen kopen. Hij hoopt dat hij met zijn verhaal mensen kan helpen die er nog middenin zitten. Hij hecht er veel waarde aan om iedereen die er altijd voor hem is geweest te bedanken dat ze hem nooit hebben laten vallen, zoals zijn moeder, andere familieleden, vriendin en beste vrienden.