VS stapt onder Trump opnieuw uit Klimaatakkoord: 'Heel erg zorgelijk'

Net als tijdens zijn vorige presidentschap vindt Trump het een slecht akkoord, dat de Amerikaanse samenleving niet dient. In een lijst van maatregelen die is gepubliceerd op de site van het Witte Huis, staat ook dat hij uit het akkoord stapt.

Al eerder werd duidelijk dat Trump nog altijd weinig opheeft met het klimaat. Hij wil juist de olie- en gaswinning ruim baan geven. Wat zijn de gevolgen, nu dit land met z’n enorme uitstoot van broeikasgassen opnieuw de rest van de wereld de rug toekeert?

Geen goed nieuws

Het antwoord op deze vraag is niet zo gemakkelijk te geven. Maar dat het geen goed nieuws betekent voor het klimaat, lijkt wel zeker. De VS is nog altijd de grootste uitstoter van broeikasgassen na China. 

Het klimaat is een groot twistpunt met z’n voorganger Joe Biden. Nadat Trump tijdens zijn vorige presidentschap ook al het wereldwijde klimaatakkoord verliet, keerde Biden er weer in terug. De herintreding tot 'Parijs' was een van de allereerste documenten die Joe Biden tekende op zijn eerste werkdag als president. 

De aarde is bovendien al weer een stukje warmer ten opzichte van 2017 toen Trump de eerste keer aangaf 'Parijs' te gaan verlaten. Dat betekent ook dat het moment dat de aarde permanent 1,5 graad is opgewarmd flink dichterbij is gekomen. 

Juist de komende vier jaar zijn dan ook cruciaal in de aanpak van klimaatverandering. Tegelijk wijzen sommige experts erop dat er al zó’n wereldwijde beweging in gang is gezet richting schonere energiebronnen, dat een nieuw vertrek van de VS mogelijk toch maar bescheiden gevolgen heeft.

Ook zullen wellicht meerdere Amerikaanse staten zich net als de vorige keer onder Trump niets aantrekken van de koerswijziging van Washington. Daar komt bij dat Trumps voorganger Biden nog vlak voor zijn vertrek, een maand geleden, een nieuwe klimaatdoelstelling publiceerde. 

Nieuwe klimaatdoelstelling

Met deze zogenoemde NDC is de VS één van de eerste landen wereldwijd die met een nieuwe klimaatdoelstelling kwam. Volgens afspraak moeten alle landen in 2025 zo’n nieuwe NDC opstellen. 

De hoop is dat met al die klimaatbeloften bij elkaar opgeteld de doelen uit het Parijse Klimaatakkoord binnen bereik komen, en de opwarming bij voorkeur beperkt blijft tot 1,5 graad.

Maar de vraag blijft of Trump deze en andere maatregelen van z’n voorganger terugdraait, zegt Michel den Elzen van het Planbureau voor de Leefomgeving. Hij analyseert de ingeleverde klimaatplannen door landen.

Zorgelijk

"Het is nu nog heel moeilijk om in te schatten wat de gevolgen van Trumps terugtrekking zullen zijn. Maar dat het zorgelijk is, is zeker. Ook is nog onduidelijk of er effect zal zijn op wat andere landen gaan doen. De vorige keer bleef dit effect uit. Maar de vraag is of dat nu weer zo is."

Biden introduceerde de Inflation Reduction Act, met vergaande klimaatmaatregelen. Deze wet regelt bijvoorbeeld subsidies voor elektrische auto’s en financiële steun voor zonnepanelen, windmolens en het verduurzamen van woningen. In plaats van doorgaan op deze groene weg, wil Trump juist de winning van fossiele brandstoffen stimuleren. 

Opmerkelijk is dat de vorige keer geen enkel land de VS volgde. Alleen de voormalige president Bolsonaro van Brazilië flirtte met het idee om eveneens uit 'Parijs' te stappen, maar kwam er toch weer van terug. Maar ook zonder het akkoord de rug toe te keren, kunnen landen besluiten om minder vergaande klimaatmaatregelen te treffen. 

Wanneer van kracht

Toen Trump in 2017 president werd, was het vanwege juridische redenen onmogelijk om direct het Parijse Klimaatakkoord te verlaten. Hij moest een aantal jaar wachten, omdat het akkoord toen net in werking was getreden.

Deze keer zal het minder lang duren, zegt klimaatjurist Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam. "In het Parijse akkoord is afgesproken dat landen eruit kunnen stappen door een bericht te sturen aan de administratie van het klimaatakkoord. De terugtrekking wordt dan een jaar later van kracht."