Helft PVV'ers vindt dat Wilders te veel concessies heeft gedaan

Lindy Minnema is stellig: "Geert Wilders is er echt voor Nederland, en dat zie ik iedere keer weer terug, en tot nu word ik niet teleurgesteld." Dat hij concessies heeft moeten doen, snapt ze goed. "Dat is nodig om samen te werken."

Waarom autobedrijf-eigenaar Rob Veerbeek op de PVV heeft gestemd? "Vooral vanwege migratie en omdat we moeten stoppen met miljarden uit te geven aan klimaat." Veerbeek snapt dat Wilders sommige zaken in de ijskast zet nu hij aan het formeren is voor een nieuwe kabinet, maar het wringt wel. "Hij is de grootste partij geworden van Nederland. Dat wil niet zeggen dat alles wat hij in z'n programma heeft staan goed is, maar waarom moet hij zo veel water bij de wijn doen? Ik denk dat dat niet klopt."

49 procent: te veel concessies 

Uit een peiling van RTL Nieuws onder PVV-stemmers blijkt dat veel mensen denken zoals Rob. De helft van de 4300 PVV-stemmers uit de enquête (49 procent) vindt dat Wilders te veel concessies heeft gedaan. Tegelijkertijd bestaat er ook begrip: de meeste concessies vinden ze op zichzelf wel acceptabel.

Wilders nam de afgelopen weken afstand van verschillende van zijn standpunten. Zo pleit hij niet langer voor een Nexit, heeft hij het wetsvoorstel ingetrokken om terreurverdachten zonder tussenkomst van de rechter vast te zetten, wil hij niet langer een verbod op de islamitische uitingen, zoals korans en moskeeën, en heeft hij het wetsvoorstel voor minimumstraffen bij ernstige misdaden ingetrokken.

Met dat laatste punt hebben de meeste PVV-stemmers moeite: 60 procent van hen vindt dat niet acceptabel. Ook het intrekken van zijn voorstel om mensen met een dubbel paspoort het kiesrecht te ontnemen viel bij veel PVV'ers niet goed: 47 procent vindt dat niet acceptabel.

Concessies die Wilders afgelopen tijd deed:

• Islam als religie erkennen
• Voorstel verbod op dubbel paspoort ambtsdragers laten vallen
• Niet langer voor Nexit pleiten
• Voorstel vastzetten terreurverdachten zonder tussenkomst rechter ingetrokken
• Voorstel voor verbod op islamitische uitingen, zoals korans en moskeeën, ingetrokken
• Afstand gedaan van premierschap
• Artikel 1 t/m 23 grondwet niet wijzigen
• Voorstel ontnemen kiesrecht voor mensen met dubbel paspoort ingetrokken
• Wel steun geven aan militaire en financiële hulp Oekraïne
• Voorstel voor minimumstraffen bij ernstige misdaden ingetrokken
• Tegen een wet gestemd die dieren meer vrijheden zou geven

Niet nog meer concessies

Tweederde van de PVV-stemmers vindt dat Wilders niet meer concessies mag doen. Dat zegt ook Rob. "Daar kan-ie niet mee doorgaan", zegt hij stellig. "Dan lijdt hij gezichtsverlies. En wordt Wilders ongeloofwaardig." Hij vindt het dan ook goed dat Wilders afgelopen maandag wegliep bij de formatietafel, omdat hij het niet eens was met het migratiepakket dat er op tafel lag.

Ook Lindy Minnema vindt het goed dat Wilders op zijn strepen is gaan staan. "Hij heeft genoeg concessies gedaan. Het is nu wel klaar. Hij heeft genoeg opgegeven. Ook andere partijen waarmee hij onderhandelt moeten water bij de wijn doen."

Dat vinden ook veel andere PVV-stemmers van het panel, dat andere partijen júist concessies moeten doen. "Waarom moet hij alles doen wat de anderen beter vinden?", vraagt een panellid zich af. "Waarom niet andersom? We hebben op Wilders gestemd en niet voor niets."

Een ander panellid zegt dat er niet nog meer weggegeven moet worden door Wilders. "Mensen hebben juist vanwege die toezeggingen op hem gestemd."

Wilders deed tijdens de onderhandelingen niet alleen afstand van bepaalde standpunten, hij deed ook afstand van het premierschap. 52 procent van de PVV-stemmers vindt dat niet acceptabel. Ook Lindy vond dat jammer. "Ik schrok ervan dat hij dit deed," zegt ze. "Ik had hem graag als premier gezien."

Omdat Wilders dat niet wordt, vindt Lindy Mona Keijzer een goed alternatief. Ook Rob zou haar graag als premier zien.

Ondanks de concessies - en alle ophef over zijn tweets  - blijft het vertrouwen in PVV-leider Wilders onverminderd groot. 97 procent van de PVV-stemmers heeft vertrouwen in hem. Ook bij Lindy en Rob blijft het vertrouwen in Wilders hoog. "'Als er verkiezingen komen, zal ik zo weer op hem stemmen."

PVV-stemmers vinden de concessies vervelend, maar het echte probleem is volgens Gijs Rademaker, opiniepeiler van RTL Nieuws, dat de partij zoveel moet 'weggeven'. "De pijn zit hem vooral in de veelheid van al die concessies, nu al maanden lang. In combinatie met het gevoel dat de andere partijen nauwelijks iets weggeven."

Vertrouwen hoog

Rademaker ziet dat de concessies geen weerslag hebben op het vertrouwen in Wilders bij zijn achterban. "Het vertrouwen van de achterban in hem blijft torenhoog, zoals altijd. Die 97 procent van de PVV-stemmers die vertrouwen in hem heeft, dat is voor Wilders een normaal percentage", zegt Rademaker.

"Ook als we vragen of mensen vanwege al die concessies de volgende keer een andere partij overwegen, zegt slechts 3 procent dat te doen. PVV-kiezers willen al jaren een rechts kabinet, en ook al verlopen de onderhandelingen nu moeizaam, die weg naar zo’n kabinet loopt voor velen via Wilders en niet via iemand anders."

Reactie Wilders

Wilders laat maandag in een reactie weten dat hij het onderzoek 'als steun in de rug ziet'. "We hebben inderdaad veel concessies gedaan. We gaan stevig onderhandelen. De boodschap is helder."

'Wilders gedrag zorgt voor ongemak bij andere partijen'

"Na een campagne waar Wilders milder probeerde over te komen, gaat hij nu weer vol op het orgel", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Weglopen van tafel, harde persoonlijke tweets. Het zorgt voor irritatie en ongemak bij andere partijen. Wil hij zichtbaar blijven voor zijn achterban? Of bereidt hij zich voor op een breuk? De komende gesprekken in de komende weken, met name over migratie en financiën, worden bepalend. Maar zoals een betrokkene zei: wat hier ook uit komt, stabiel wordt het niet."

Verantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd op 16 en 17 april onder bijna 20.000 leden van het RTL Nieuwspanel, onder wie ruim 4300 PVV-stemmers. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 43.000 leden.

Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!