In de hoek gedreven: 'Palestijnse vluchtelingen kunnen letterlijk nergens meer heen'
Het is een beeld dat alles in één oogopslag vastlegt: Palestijnen die niet meer verder kunnen vluchten. Ze bivakkeren op een veld buiten Rafah in het uiterste puntje van de Gazastrook. Achter hen de zwarte grensmuur van Egypte waar ze niet overheen mogen. En aan de rand van het terrein de zee.
Sinds de aanval van terreurorganisatie Hamas op Israël op 7 oktober en de oorlog die volgde, zien we Palestijnse burgers vluchten in de Gazastrook. Eerst van het noorden naar het zuiden, daarna nog verder naar het zuiden en nu kunnen ze helemaal geen kant meer op.
Persbureau Reuters zag de Palestijnse familie Mustafa een tent van rollen plastic opzetten op een veld buiten Rafah. "We staan bij de grens met Egypte", vertelt Nasr Abu Mustafa. Hij is met zijn vrouw en kinderen al maanden op de vlucht. "Mijn dochters zijn gehandicapt. Of we sterven hier of we gaan terug en sterven thuis."
De beelden zijn aangrijpend. Midden-Oosten-correspondent Olaf Koens: "Het is Israël dat ervoor zorgt dat die mensen geen huis meer hebben, in een tent leven, honger hebben en op de vlucht zijn en vrezen voor bombardementen."
Het Israëlische leger bombardeert Rafah onophoudelijk. In en rond de stad zouden ruim één miljoen Palestijnse vluchtelingen zitten. Ze vrezen voor een Israëlisch grondoffensief.
Maar wat nu? Vluchten kunnen de Palestijnen niet meer. Ze zitten vast in een hoek en Egypte mogen ze niet in. Koens: "Egypte heeft meerdere redenen. Eigenbelang speelt een rol. Egypte zit niet te springen om twee miljoen vluchtelingen."
Verder begrijpt Egypte heel goed dat het een 'one-way street' is. "Als ze Palestijnen laten vluchten naar Egypte, keren ze nooit meer terug", zegt Koens. "Dat is een belangrijke les uit 1948. Kijk maar naar Jordanië, Libanon of Syrië. Daar wonen de Palestijnen die toen op de vlucht zijn geslagen nog altijd."
Egypte weigert dan ook mee te werken aan wat zij noemen 'het uitgummen van de Gazastrook'.
Egypte beperkt zich alleen nog maar tot hulpverlening aan de Palestijnen. "Hulpgoederen komen via Egypte de Gazastrook binnen en ook internationale organisaties als de VN of het Rode Kruis gaan Gaza in of uit via Egypte", vertelt Koens. "Af en toe laat Egypte mensen toe. Het gaat dan om schrijnende gevallen: Palestijnen die medisch behandeld moeten worden, of om mensen die dubbele nationaliteiten hebben."
Een dubbel paspoort heeft de familie Mustafa niet. Tussen hen en Egypte zit alleen een grensmuur die ze niet over mogen. Het is overleven in hun zelfgebouwde tentje. "We koken in stalen potten", vertelt Laila Abu Mustafa. "Mijn kinderen liggen 's nachts te bibberen van de kou. Er druppelt water op ons."
Intussen maken Israëlische militairen zich klaar om Rafah aan te vallen. Volgens Israël is de stad het laatste bolwerk van Hamas. Als het grondoffensief in Rafah begint, dan beweren de Israëliers een evacuatieplan te hebben voor Palestijnse burgers. Maar die hebben daar net als de familie Mustafa weinig vertrouwen in. "Verder vluchten kan niet meer."