Mike liet haar achternaam veranderen: 'Misbruikt door vader en opa'

In 2015 dienden 1829 mensen een verzoek in om hun achternaam te wijzigen. Vorig jaar waren dat er maar liefst 2666. Dat blijkt uit cijfers van Justis, het screeningsbureau van het Ministerie van Justitie dat over naamswijzigingen beslist.

Vreese

Mike is er sinds deze week één van. Zij gebruikt sinds 29 december officieel de achternaam Vreese in plaats van Duys, zoals ze eerst heette. Die naam wil ze niet meer dragen omdat ze vroeger seksueel is misbruikt door haar vader en opa.

"Ik had heel erg last van mijn achternaam. Door die naam werd ik continu geconfronteerd met het verleden. Bijvoorbeeld als ik de telefoon opnam of ergens mijn achternaam moest doorgeven", vertelt Mike aan EditieNL.

Haar vader is inmiddels overleden. "Maar ik had ook na zijn dood nog een hekel aan mijn achternaam." Ze heeft ervoor gekozen om de achternaam van haar overleden pleegmoeder aan te nemen. "Ik wilde niet die van mijn moeder, want zij is als baby mishandeld."

Nieuwe start

Nu haar achternaam is aangepast hoopt ze definitief een nieuwe start te kunnen maken. "Ik werk als vrijwilliger voor de maatschappelijke organisatie Rijnstad. Ik heb alle diploma's gehaald als ervaringsdeskundige en mag nu misbruikslachtoffers helpen als traumacoach."

De naam Mike is eigenlijk ook niet haar officiële voornaam, al gebruikt iedereen in haar omgeving inmiddels wel die naam. "Uiteindelijk wil ik ook mijn voornaam op papier veranderen maar dat gaat moeilijker, want dat moet via de rechter."

Een achternaam is veel meer dan een paar letters, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. "Het is echt een symbool van betekenis. Het is je identiteit, het definieert wie je bent. Iemand kan heel trots zijn op een achternaam, maar het kan ook heel negatieve gevoelens oproepen."

Redenen voor naamsverandering

Er zijn volgens Pont allerlei redenen waarom mensen een nieuwe achternaam willen. "Dat kan zijn vanwege misbruik, mishandeling en discriminatie. "Mensen willen zich dan bevrijden van hun beladen achternaam. Het houdt ze ongewild gevangen. De achternaam kan voelen alsof ze hun vader straffen, of dat ze breken met het verleden."

Maar een naamsverandering kan ook plaatsvinden uit loyaliteitsoverweging. "Bijvoorbeeld omdat ze de naam van hun stiefvader willen omdat ze zijn verlaten door hun biologische vader. Iemand kan zich in zo'n geval meer verwant voelen met de stiefvader. Het kan ook dat iemand z'n vader nooit heeft gekend omdat die is overleden. Dan zie je misschien iemand anders als je vader."

Achternaam wijzigen

Volwassenen kunnen in Nederland hun achternaam wijzigen als:

• Zij de naam van de ouders niet willen of liever die van de andere ouder zou willen
• Zij psychische of lichamelijke klachten hebben door je naam
• Zij een niet-Nederlandse naam hebben en dat de inburgering belemmert
• De naam vaak bespottelijk wordt gebruikt of verkeerd wordt gespeld

Je achternaam wijzigen kost 835 euro, tenzij je slachtoffer bent van een misdrijf en daarvoor een schadevergoeding hebt gekregen. In dat geval is een naamswijziging gratis.